Lineer Rulman Nedir? Çeşitleri Nelerdir?

Bu içeriğimizde sizlere makine ve imalat sektörünün her alanında görebileceğiniz bir makine parçası olan lineer rulman ve çeşitlerini derledik.

Lineer Rulman Nedir?

Lineer rulman, doğrusal bir düzlem üzerinde ileri geri hareketler için kullanılan bir tür makine parçasıdır. Ayrıca içerisinde yer alan bilyeler sayesinde dönüşleri gerçekleştiren bir yapıya sahip olan lineer rulmanlarda en önemli husus da kaldırabileceği yük oranıdır. Fazlası üzerine bindirildiğinde ortaya olumsuz sonuçlar çıkabilmektedir. Lineer rulman, doğrusal bir hareket sisteminde bir dış silindir ve top tutucu, toplar ya da iki uç halkadan meydana gelen bir döner parçadır.

Bu rulmanlar, çeşitli aletlerin ve makinelerin içerisinde yer alan etkili elemanlar olarak da bilinmektedir. Dahası oldukça önemli bir parça olması durumundan dolayı birçok makinede kullanılmaktadır. Ayrıca kullanım açısından da oldukça önemli noktaları bulunan bir parçadır. Öyle ki iki yüzey arasında kullanılmakta olan rulmanlar, sürtünme kuvvetini oldukça azaltmaktadır.

Aksi takdirde durumda rulman kullanılmaması sürtünmeden dolayı aletlerin ve makinelerin bozulmasına neden olabilmektedir. Ayrıca lineer rulmanların içerisinde bulunan misketler, sürtünmeyi minimuma indirerek hareketi sağlar. Dahası bu makine parçaları yaklaşık olarak 300.000 adet çeşidi ile üreticilerin karşına çıkmaktadır. Buna bağlı olarak rulmanların kullanım alanları oldukça geniştir.

Lineer Rulmanların Özellikleri

Günümüzde yaygın olarak kullanılan bir makine parçası olan lineer rulman, dönme hareketi yapan parçaları hareket ettiren ve sürtünmesini azaltan bir alettir. Bu sebeple birçok makinede kullanılmaktadır. Doğrusal hareket sistemi tasarlarken titreşim, çarpma yükleri veya yük dağılımına dikkat edilmelidir ve oluşabilecek etkiler de dikkate alınmalıdır. Lineer rulmanlarda belirli birkaç unsur söz konudur. Bunlar,

• Lineer rulmanların kullanımında şaft yeteri kadar sertleştirilmelidir. Doğru bir şekilde sertleştirildiğinde izin verilen yük düşürülür ve burcun ömrü kısalır.
• Lineer rulman sisteminin sıcaklığı 100 ^oC’yi aşar ise, doğrusal olan bu sistemin ve şaftın sertliği, oda sıcaklığında kullanılmakta olan doğrusal sisteminkine kıyasla izin verilen yükü düşürmek için düşürülür.
• Bir milde iki ya da daha fazla lineer burç kullanılmaktadır. Böylelikle, her bir doğrusal sistem üzerinde bulunan yük, her işleme doğruluğuna bağlı kalarak değişir. Bu doğrultuda doğrusal burçlar eşit yüklenmediği durumda mil başına düşen doğrusal burçların sayısı, sistemden izin verilen yükü değiştirmektedir.
• Doğrusal sistemde bulunan yük hesaplanırken, nesne ağırlığı, hareket hızı ve moment yükü, atıl gücü zamana uygun bir şekilde doğru olarak elde edilmesi gereklidir. Ve bu değerleri doğru bir şekilde hesaplamak oldukça zordur. Bu nedenle pratik bir yaklaşım ile, gerçek çalışma koşullarını hesaba katarak yük katsayısı elde edilmektedir.
• Lineer rulmanları, yağlamadan kullanılırsa, dönen elemanların aşınmasını artırır ve ömrünü kısaltır. Bu nedenle yağlama oldukça önemlidir. Uygun bir şekilde yağlanması yapılmalıdır.

Lineer Rulman Nerelerde Kullanılır?

Birçok sanayi dalında tercih edilmekte olan lineer rulmanların, kullanım alanları oldukça geniştir. Lineer rulmanlar, kavisli ve düz hareket sistemlerinde oluşan sürtünmeyi en aza indirgeyen ve genellikle sürgülü yapılarda tercih edilen bir alettir. Birçok otomasyon sisteminde kullanılan lineer rulmanların kullanım alanları ise;

• Savunma sanayi
• Hassas makineler
• Tıbbi aletler
• Robotik makineler
• Tarım sanayisinde
• Otomatik üretim hattında
• Çekme ölçme makinelerinde
• Delme makineleri
• Gıda paketleme makinesi gibi birçok alanda kullanılmaktadırlar.

Lineer Rulman Çeşitleri Nelerdir?

Lineer rulman çeşitleri, kullanım alanlarının çokluğu nedeni ile oldukça fazladır. Üç başlık altında alanlarına göre sıralanan lineer rulmanlar, taşıyıcı rulman çeşitleri, dikey-yatay mil tutucu çeşitleri ve indiksiyonlu- kromlu mil çeşitleri olarak ele alınmaktadır.

• Taşıyıcı lineer rulman çeşitleri;
• SCE_VUU iki delikli çeşidi,
• SCE_WUU uzun tip 4 delikli çeşidi,
• LME_UUAJ özel ölçülü-yarıklı çeşidi,
• LME_LUU standart uzun tipi çeşidi,
• LMEK_LUU kare flanşlı-uzun tipi çeşidi gibi birçok taşıyıcı çeşidi bulunmaktadır.

Ayrıca dikey ve yatay mil tutucular, SHF serisi ve SK serisi olarak ikiye ayrılır.