Elektrik Direnç Kaynağı: Özellikleri ve Kullanım Alanları

Kaynak yöntemleri arasında farklı bir yeri olan elektrik direnç kaynağı yüksek bir kaynak performansı sunar. Pek çok alanda kullanılan bu kaynak türü hakkında bu yazıda detaylı bilgilere yer verilecektir.

Elektrik Direnç Kaynağı Nedir?

Elektrik direnç kaynağı, elektrotlar arasında uygun baskı kuvveti ile sıkıştırılan iş parçalarından uygun sürede geçen elektrik akımına karşı, iş parçasının gösterdiği direnç nedeni ile oluşan ısı ortaya çıkan birleşmedir. Elektrik direnç kaynağı düşük maliyetli bir işlemdir. Bunun nedeni ise parçalar arasında bir bağ oluşturmak için başka bir malzemeye ihtiyaç duyulmaz. Bu kaynak türü birleştirilecek parçalar arasında oluşturulacak bağ kuvvetine ve parçaların şekil ve geometrisine göre punta, projeksiyon, dikiş ve alın kaynak gibi çeşitlere ayrılır. Bu kaynak işleminde elektrik ve ısıl iletkenliğinin yüksek olmasından dolayı bakır alaşımlı ve su soğutmalı elektrotlar tercih edilir. Kaynak işleminde kullanılan otomasyon uygulamaları sayesinde yüksek düzeyde kaliteli, revize edilebilir ve hızlı bir şekilde birleştirme işlemi yapılır.

Elektrik direnç kaynağı dört çeşide sahiptir. Bu çeşitlerden birisi, punta (spot) kaynağıdır. Bu türde punta elektrotları arasında uygun baskı kuvveti ile sıkıştırılan iş parçalarından uygun sürede geçen elektrik akımına karşı iş parçası direnç gösterir. Bu dirençten dolayı oluşan ısı ile birleşme meydana gelir. Özellikle otomotiv sektöründe en çok kullanılan kaynak yöntemlerinden birisidir.

Dikiş kaynağında, dönen iki elektrotun arasına konulan birleştirilecek parçaların sürekli veya aralıklı olarak kaynatılmasıdır. Elektrotlardan en az bir tanesi tahrik edilir. Elektrotlar arasından geçirilen I akımı ve elektrotlara uygulanan F kuvveti uygun ayarlandığında malzemeler birbirine sıkı bir şekilde kaynar. Kaynak akımı sürekli olabildiği gibi aralıklı da olabilir.

Projeksiyon kaynağında, birden fazla noktadan kaynak yapabilmek için malzemeye kabartma çıkartılıp iki düz elektrot arasında kaynatılır. Kaynatılacak parçaların birleştirilecek bölgelerine uygun formlarda kabartılar oluşturulur. Bu formlar kaynak akımının yalnız bu noktadan geçmesini sağlar. Uygun parametrelerle geçirilen akım sadece kabartı şeklindeki formlardan geçebileceği için o bölge ısınır ve kaynak bu bölgede oluşur.

Alın kaynağında ise, kaynatılacak parçaların alın alına getirilerek önce gerilim altında temas ettirilmesi, kıvılcımlanma başlatılması, gerekli ısınma sonunda da parçaların birbirine bindirilerek birleştirilmesidir. Kaynatılacak parçalar boru veya profil şeklinde olabildiği gibi dolu yüzeyler şeklinde de olabilir. Kaynatılacak parçalar, alın alına getirilip, I akımı altında birbirine temas ettirilerek kıvılcımlanma başlatılır ve T süresince devam ettirilir. Gerekli ısınma oluştuktan sonra parçalar birbirine F kuvveti ile bindirilerek kaynak yapılır.

Elektrik Direnç Kaynağı Özellikleri Nelerdir?

Elektrik direnç kaynağının çeşitli teknik özellikleri vardır. Bu özellikler aşağıdaki gibidir:

• Elektrik direnç kaynağı iş parçalarından geçen elektrik akımına karşı iş parçalarının gösterdiği dirençten sağlanan ısı ve aynı zamanda basınç uygulanmasıyla gerçekleştirilir.
• Malzemeden geçen elektrik akımının meydana getirdiği ısının dışında herhangi bir ısı uygulanmaz.
• Isı, kaynak edilecek kısımlarda meydana gelir ve basınç kaynak makinesindeki elektrotlar veya çeneler aracılıyla uygulanır.
• Bu kaynak türü için gerekli alçak gerilim ve yüksek akım şiddetindeki elektrik gücü, kaynak transformatörlerinden sağlanır. Basınç ise hidrolik ya da mekanik donanımlarla temin edilir.
• Elektrot iş parçasına temas ettirilerek oluşturulan devreden geçirilen elektrik akımı, elektrotun iş parçasından hafifçe uzaklaştırılmasıyla arka dönüştürülür.
• Ortaya çıkan sıcaklık 5500 derece civarına ulaşabilir. Bundan dolayı parçalar ve varsa dolgu metali ergiyerek kaynak bölgesini oluşturur.
• Elektrot ilerledikçe geride kalan metal banyosu katılaşır.
• Bu direnç kaynağı yöntemi verimlidir.
• Diğer kaynak türlerine göre az kirlilik yaratan bir yöntemdir.
• Az maliyetli bir kaynak yapma türüdür.

Elektrik Direnç Kaynak Makinesi Nasıl Çalışır?

Elektrik direnç kaynak makinesinde elektrik akımı, bir elektrik direnç devresinden geçerken büyük bir dirençle karşılaşır. Karşılaştığı yerde şiddetli bir ısınma yapar. Bu ısınmada uçlar kaynak tavına gelir. Parçalar birbirine kuvvetle baskı edilirse uçlarda kaynama sağlanır. Birleştirme ısı ve basınç etkisiyle yapılır. Kaynak yapılan parçalardan biri elektrot ile geçirilen akıma direnç göstererek ısı ortaya çıkar. Bu kaynak türünde diğer kaynak türlerinden farklı olarak koruyucu gaz ve toz, dolgu metali tüketilen elektrot gibi unsurlar bulunmaz. Birleştirme parçalarda ergitme yapılır. Bazen ergitme kullanımdan da uygulanabilir.

Elektrik Direnç Kaynak Makinesi Kullanım Alanları Nelerdir?

Elektrik direnç kaynak makinesi pek çok alanda kullanılır. Bu alanlar aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Otomotiv sektörü
• Beyaz eşya üretim sektörü
• Uzay ve havacılık sektörü
• Makine imalat sektörü
• Çelik konstrüksiyon
• Çelik malzeme imalatı
• Elektroteknik sektörü
• PVC boru imalatı
• Parça üretim sektörü

Sonuç

Elektrik direnç kaynağı verimli olmasıyla ve birden fazla çeşidiyle öne çıkar. Çeşitli sektörlerde kullanılan bu kaynak yöntemi kirlilik yaratmamasıyla temiz birleşme yapar. Eğer bu kaynak türü hakkında yazdığımız yazıyı beğendiyseniz ve yararlı bulduysanız görüşlerinizi bizimle paylaşabilirsiniz.