Perçin Nedir? Perçin Çeşitleri Nelerdir?
Bu yazımızda üretimden, yapı sektörüne otomotivden havacılığa kadar birçok alanda kullanılan perçin ile ilgili bilmeniz gerekenleri derledik. Perçin Nedir? Perçin Çeşitleri Nelerdir? gibi soruların cevaplarını bu içeriğimizde bulabilirsiniz.
Perçin Nedir?
İki ya da daha fazla malzemeyi birleştirmek için kullanılan bağlantı araçlarına perçin denir. Birleştirilecek parçaların dişlerinin olmasına gerek yoktur. Bu sebeple çok küçük parçalar dahi bu ekipman ile kolayca bağlanabilir.
Söz konusu ürünün en önemli avantajı arka tarafa ulaşma zorunluluğu yoktur. Bir malzemeyi cıvata ile birbirine bağladığınızı düşündüğünüzde cıvatanın malzemenin arkasına geçmesi gerekir. Perçinde ise bu zorunluluk yoktur.
Bir mekanizmanın bir arada durmasını sağlamak oldukça güç ve zaman alıcı bir işlemdir. Parçalar ayrı ayrı dizayn edilmektedir. Hangi malzemenin nasıl ve nerede kullanılacağı, ortaya karmaşık bir durum çıkarabilir.
Devasa yığınları bir arada tutmak oldukça zor ve zahmetlidir. Binlerce, belki de milyonlarca parçaya sahip olan yapıları bir arada tutmak için perçinleme işlemi gereklidir. Günümüzde kaynak teknolojisi bu kadar gelişmiş olmasaydı en sağlam birleştirme aracı olarak perçinin kullanımı daha da yaygın olabilirdi. Söz konusu ürün baş ve gövde kısmı olmak üzere iki parçadan oluşur.
Aynı veya farklı türde iki malzemenin kolayca birleştirilmesi için kullanılır. Genellikle çelik, alüminyum, demir, pirinç ve bakır malzemelerin birleştirilmesinde kullanılır. Birleştirilecek parçalar değişik cinste olursa korozyon problemi ile karşılaşılır. Bu gibi durumlarda parçalar arasına deri, reçine, lastik gibi yanıltıcı malzemeler döşenir.
Perçin Ne İşe Yarar?
Yukarıda da kısaca anlatıldığı gibi perçin, makine elemanlarının sökülemez bir biçimde sağlamlaştırılması için kullanılan bağlantı ekipmanıdır. Parçaların bu malzeme ile birleştirilmesine ise perçinleme denir.
Uzun yıllardır kullanılan bu ürünler gelecekte de etkin şekilde kullanılacak gözüküyor. Makineler ve devasa yapıların varlığı devam ettiği sürece bu tür ürünler de adından söz ettirecek gözüküyor.
Perçin Çeşitleri Nelerdir?
Kullanım alanlarına göre perçin çeşitleri birçok türde piyasada bulunmaktadır. Aşağıda söz konusu çeşitlerin neler olduğunu görebilirsiniz.
Standart Pop Perçin
En çok kullanılan perçin çeşididir. Çoğunlukla alüminyum malzemeden meydana getirilmiştir. Özellikle metalik ürünlerde olmak üzere her çeşit malzemeyi birleştirmede kullanılır.
Geniş Kafalı Pop Perçin
Bu perçin türü de alüminyum malzemeden yapılmıştır. Adından da anlaşılacağı üzere büyük yapıda olması ile ön plana çıkar. Ürünün en önemli özelliği plastik malzemelerin birleştirilmesi için yaygın olarak kullanılmasıdır. Bu yönüyle malzemenin perçinden kurtulması çok zordur.
Havşa Kafalı Pop Perçin
Alüminyum gövde ve çelik barındıran bir türdür. Gövde kısmı havşa şeklinde olduğundan bu ismi almıştır. Bu sebeple perçinlenen yüzey çıkıntısız ve düz bir yüzey şeklini alır.
Arkası Kapalı Pop Perçin
Söz konusu ürünün kullanım alanı diğerlerinden çok farklıdır. Sıvı ve gaz akışını minimize etmek için kullanılır.
Örümcek Perçin
Perçinin özel çivisi sayesinde diğer türlerinden ayrılır. Birleştirilecek olan malzemenin kırılma riski varsa bu tür ekipman kullanılır. Bu sayede birleştirilen parçaların dayanıklı olması sağlanır. Plastiğin perçinden kurtulması önlenmiş olur.
Geniş Kafalı Örümcek Perçin
Yine plastik gibi kırılgan özelliği bulunan malzemelerin birleştirilmesi için kullanılır. Tıpkı normal örümcek perçin gibi artı şeklindedir. Geniş kafalı olmasının sebebi daha dayanıklı olmasıdır. Malzemenin hassasiyetine göre bu ürün tercih edilmelidir.
Paslanmaz Çelik Perçin
Adından da anlaşılacağı gibi söz konusu ürün paslanmaz bir yapıya sahiptir. Perçinleme işleminden sonra herhangi bir pas oluşumu söz konusu olmaz.
Geniş Kafalı Multigrip Perçin
Standart pop perçine benzer fakat baş kısmı daha geniş yapıdadır. Standart malzemeden daha dayanıklı olması ile ayrılmaktadır. Geniş çaplı gövdesi sebebiyle malzemelerin daha sağlam şekilde birbirine tutulmasını sağlar.
Somun Perçin
İnce malzemeler için perçinleme ihtiyacınız varsa bu ürün kullanılır. İnce malzemelere birleştirme işlemi yapılırken cıvata ucu açılamayacağından bu perçinin kullanılması daha uygundur. Somun perçin malzemeye monte edildikten sonra cıvata yardımıyla monte işlemine devam edilebilir.
Perçin Bağlantısı Nasıl Yapılır?
Perçin, baş kısmı ile birlikte silindirik bir gövdeden oluşur. Perçinin baş kısmı birleştirilecek malzemeye göre silindirik, geometrik ya da konik şeklinde olabilir. Bağlanacak malzemeye açılacak olan delikler perçinin baş kısmının yapısına uygun olmalıdır. Bu prensibe dikkat edilmezse oluşacak boşluk, oluşan yapının mukavemetini düşürecektir. Bunun yanında perçin başının boşluksuz şekilde oturması için başını desteklemek gerekir. Daha sonra perçinin gövde kısmı dövülerek ya da preslenerek işlem tamamlanmalıdır.
Perçinle oluşturulan yapılar denildiğinde akla çelik konstrüksiyonlar gelir. Çelik profiller ve saçtan yapılmış yapılar birbirinde uygun şekilde bağlanarak söz konusu söz konusu ürünler oluşturulur. Çelik konstrüksiyonların düşüm noktaları bayrak sacı yardımı ile birbirine bağlanır. Anlatılan düğüm noktalarında perçinler devreye girer. Dünyada bilinen en devasa çelik konstrüksiyon yapısı olarak Eyfel Kulesi gösterilebilir. Yapımının üzerinden uzun yıllar geçmesine rağmen perçinler yardımıyla söz konusu yapı ayakta kalabilmektedir.
Perçin Nerelerde Kullanır?
Perçinlerin yaygın kullanım alanları vardır. Yukarıda da açıklandığı gibi makine tezgâhlarında, mutfak eşyalarının kulplarının yapımında, endüstriyel işlerde, köprü, kule ve elektrik direkleri gibi yapılarda, havacılık ve otomotiv sektöründe perçinleme işlemi sıklıkla kullanılır.
Yapılacak işlemin niteliğine uygun şekilde perçin çeşidi tercih edilmelidir. Yapılan işe uygun seçilen perçin başlığı, çok sağlam yapılar ortaya çıkarılabilir.
Perçinlerde kesme kuvvetini bulmak için kesilen malzemenin akma dayanımından faydalabilirmiyiz?