Şebekeden Bağımsız Off Grid Solar Sistem Kurulumu
Off grid solar sistem kurulumu , sistemin teorik olarak dizayn edilmesi kadar önemli bir konudur. “Şebekeden Bağımsız Solar Sistem Tasarımı” adlı yazımda sistemin teorik hesaplanmasını ayrıntılı olarak ele almıştım. Şimdi bu yazıda da kurulumda dikkat edilmesi gereken hususları temel başlıklar halinde ele aldım.
Off Grid Solar Sistem Kurulum Aşamaları
Güneş Panellerinin Yerleştirileceği Konstrüksiyon
Off grid solar sistem kurulumu yapılırken dikkat edilmesi gereken en önemli nokta panellerin yerleşeceği iskeledir. İskelenin kurulacağı yere sağlam bir şekilde monte edilmesi sistemi doğal etkenlere karşı olan dayanıklılığını arttırır. İskele kurulumunda dikkat edilmesi gerekenler;
- Öncelikle kullanılacak iskelenin malzemesi seçilmelidir. Alüminyum kullanılacağı gibi küçük sistemlerde yaldızlı boyalı demir profil de kullanılabilir. Ancak şebekeye bağlı on grid sistemlerde alüminyum konstrüksiyon kullanımı sistem verimliliği açısından önemlidir.
- İskelenin kurulacağı alan önceden belirlenmeli ve keşif yapılıp ölçüm alınmalı,
- İskelenin kesinlikle güney yönüne belli bir açıda bakması gereklidir. Ülkemiz için bu değer 22 ile 27 derece arası değişmektedir.
Güneş Paneli Yerleşimi ve Bağlantısı
Güneş Paneli Yerleşimi
Güneş panelleri iskeleye rüzgarın geçmesi için küçük aralıklarla yerleştirilmelidir. Bu doğru bir solar sistem kurulumu için çok önemlidir. Sabitleme işlemi, iskele alüminyum ise kelepçe aparatlarıyla, değilse de panel kenarlarından vidalanarak sabitleme yapılır. Panel çerçevesinin delinmesi önerilmeyen bir yöntemdir. Ancak küçük sistemlerde bu çok büyük bir sorun oluşturmaz.
Güneş Paneli Bağlantısı
Solar sistemi kurulumu için öncelikle panel çıkış voltajı çok iyi belirlenmelidir. Bu da kullanılacak batarya sisteminin çıkış voltajı ve inverterin azami PV giriş voltaj değerine göre değişiklik gösterir. Ama genellikle off grid sistemlerde batarya voltajı maksimum 48V olduğu için 60V-70V arası bir panel çıkış voltajı idealdir. Ayrıca inverterin bünyesinde bulunan şarj kontrol cihazı da düşünülerek panel bağlantısının ayarlanması gerekir. Toplam panel çıkış voltajının ve akım değerinin şarj kontrol cihazının eşik değerini geçmemesi gereklidir.
Temel elektrikten de bilindiği üzere + ile – bağlandığı zaman sistem seri, aynı cinsten kutuplar birbirleriyle bağlandığında da paralel bağlantı oluşur. Voltaj arttırmak için seri bağlantı, akım arttırmak için ise paralel bağlantı yapılması gereklidir. Aşağıdaki görsellerde bağlantı şekillerine göre toplam çıkış voltaj ve akım değerlerini görebilirsiniz.
Akü Yerleşimi ve Bağlantısı
Aküler, serin, güneş ışığından uzak bir ortama yerleştirilmelidir. Birbirleri arasında belli bir mesafe bulunmalıdır. Akülerin sulu ve nemli ortamdan da uzak tutulması gereklidir. Kablolama işlemi ise yine kullanılan inverterin çalışma voltajına bağlıdır. Örneğin 4 adet 12 V 200 Ah akünüz var ve çalışma voltajı 48 V olan 5000 VA’lik bir inverter kullanıyorsunuz. O zaman bu 4 adet aküyü seri bir şekilde bağlamanız gerekli çünkü bildiğiniz gibi seri bağlantı da voltaj artar. Bu şekilde 48V 200 Ah çıkışa sahip bir akü grubu elde etmiş olursunuz.
İnverter Kurulumu
İnverter, doğru akımı alternatif akıma çeviren elektronik cihazlardır. Kapasitelerine göre belirli dc voltaj aralıklarına göre çalışmaktadırlar. Bu voltaj değerlerine göre de akü bağlantısı ve bu aküleri şarj etmek için de panel kablo bağlantıları ayarlanır. Off-grid solar invertörler piyasada 1000VA-5000VA arasındadır. İnverterler ayrıca birbirleriyle paralellenerek gücü arttırılabilir. Örneğin iki adet 5000VA inverteri paralellerseniz 10000VA’lık bir inverter kapasitesi elde edersiniz.
Doğru Kablo Seçimi
Solar sistem kurulumu için kablo tasarımı çok önemlidir. Kablo seçimi gerek panel gerekse de akü bağlantılarında çok önemlidir. Her kablonun belli bir mesafede akım taşıma kapasitesi vardır. Güneş panel bağlantıları solar kablo adı verilen izoleli, güneş ışınlarına ve oksitlenmeye karşı dayanıklı bir kablo ile yapılır. Bu kablolar genellikle 6 mm² bir kesite sahiptir. Bu da 57 A’lik bir akım taşıma kapasitesine sahip olduğunu gösterir. Aşağıdaki tablodan diğer kablo kesitlerine göre de akım kapasitelerini görebilirsiniz.
Ayrıca kablolara monte edilecek MC4 konnektörlerinin de kullanımı sistemin bağlantı güvenliği açısından önemlidir.
Emre hocam değerli paylaşımınız için teşekkür ederim. Bir düzeltmem olacak “48V 400Ah” yazılı şekilin üzerindeki konfigürasyon 48V 200Ah. Şekil yazısı buna göre düzeltilmelidir.
Serkan bey gözümüzden kaçmış dikkatiniz ve ilginiz için çok teşekkür ederiz.
12 V 100 Ah değerindeki 8 adet aküden 48 V 400 Ah lik bir batarya çıkışı elde edilemez mi?…
Merhabalar Şenol bey 8 adet 100Ah aküyü 2 string şeklinde 4 seri 1 paralel bağlantı yaparsanız dediğiniz gibi 48V 200Ah çıkış elde edersiniz.
Öncelikle s.aleykum benim bi sorum olacak 3000lik invertor aldım 24 ah 2adet 200 lük akü invertorün panel girişinde Max 80 v yazıyor benim bu invertöre kaç adet panel bağlamam gerekiyor elimde olan 275 lik 38.6 volt panel var yardımcı olursanız sevinirim
Emre bey Merhaba,
Ben 24 v inverter ile 2 akülük bir sistem kurdum, aküler toplam 100×2 200Ah.
Takviye yapmak istiyorum ve takviyede 200×2 aküler kullanmak istiyorum. Farklı ah lerdeki akülerde sorun olurmu, olmaz ise nasıl kurmalıyım, yani 200×2 yi bi grup, 100×2 yi bi grupmu yoksa, 100+200 bi gurup 100+200 bi gurup mu olmalı. Yoksa 200×2 ye hiç girmeyip yine 100×2 akümü almalıyım?
Emre bey merhaba,
Elimde 6 adet 130 watt (18.5volt x 7 amp) güneş panelim ve 100 volt/50 amper MPPT şarj regülatörüm var. Teknemin üstünde kullanıyorum . Bazen en öndeki ,bazende en arkadaki panelin bir kısmı gölgede kalabiliyor. Bu sene panellerin tümünün gölge düşmeden güneş almasını sağlayacak şekilde yerleştirmeye çalışacağım. Bu durumda en ideal panel bağlantı şekli hakkında öneriniz ne olur (daha önce 2 paneli seri olarak 3 grup yapıp ,bu gruplarıda birbirleriyle paralel yapmıştım yani 37 volt x 21 amp).
Atamer bey merhaba,
Öncelikle akülerinizin çıkışı 12V ise panellerinizin hepsini paralel bağlamanızı tavsiye ederim. 50 A şarj kontrol cihazınızın MPPT de olması avantajıyla gayet yeterlidir. 24V bir akü çıkışınız var ise 3erli paralel grup yapıp sonra birbirlerine seri bağlayarak dediğiniz gibi 37V 21A çıkışlı bir bağlantı uygun olur. Tabi kullandığınız inverter ve akü bilgilerini bilmediğimden genel bir değerlendirme yaptım.
Emre bey ilginiz için teşekkür ederim. Akülerim in her biri 12volt /115 amp ve 3adet .Bunlar birbirleriyle paralel bağlı yani 12 volt 345 amp. Bende daha önce sizin önerdiğiniz şekilde panellerimi paralel olarak bağlamıştım ancak yeni şarj kontrolunu alırken satıcı mppt özelliğini verimli kullanmak için panellerden mppt cihaza giriş voltajının yüksek olması lazım dediği için panelleri seri ve paralel kombinasyon ile şarj cihazına 37 v/21 amp olarak bağladım ancak verim çok artmadı. Bu sezon sizin önerdiğiniz şekilde bağlantı yaparak kullanacağım. En azından sadece gölgede kalan panel olursa sadece o panelin gücünü kaybederim
Atamer Bey Merhaba,
Yazınızın üzerinden neredeyse bir sene geçmiş deneme yaptıysanız sonuç nedir ?
SELAMIN ALEYKÜM 12 ADET 275 PANELİ BAĞLANTISINI 2 ŞERLİMİ SERİ BAĞLASAM YOKSA 4 LÜMÜ VERİMLİ OLUR 5 KW İNVERTÖRE
TEŞEKÜR EDERİM
Emre Bey meraba
bir bahcem var ve bi arkadasım kendı kulanmadıgı 6 adet 24 volt, 240 watt 8,2 A panel, 5 kw lık 48 voltluk tam sinus ınvertör verdi.12 volt 100 ahm akuleride kendim aldım.4 aküyü seri bagladım .48 volt 100ahm oldu.fakat güneş panelllerin en verimli nasıl baglarsam verim alablirim ..3 erli paralel baglı 2 grupmu yapsam ..yada sizin önerecegizi bi baglatı şekli varmı ..simdiden teşk ederim ilginiz için