Nikolas Kopernik Kimdir? Hayatı ve Savunduğu Fikirler Nelerdir?
Gelişmelerden haberdar olmak için bizi Google Haberler'den takip edin!
Ünlü astronom Nikolas Kopernik, dünyanın ve diğer gezegenlerin güneş etrafında döndükleri kuralını açıklamıştır. Bu yazımızda Astronomi biliminde çığır açan Nikolas Kopernik’in hayatı, düşünceleri ve çalışmalarından satırbaşlarını sunacağız.
Kopernik Kimdir?
Ünlü astronom Nikolas Kopernik 19 Şubat 1473’te dünyaya geldi. Nikolas Kopernik Almanca bilmekteydi, ancak bazı bilim adamları onun Lehçe de konuştuğuna inanmaktadır. Nikolas Kopernik, modern astronominin babası olarak bilinen Polonyalı bir gökbilimciydi. Dünyanın ve diğer gezegenlerin güneş etrafında döndüğünü yani evrenin Güneş Merkezli Teorisini öneren ilk modern Avrupalı bilim adamıydı.
Avrupalı gökbilimciler, 1543’te, Dünya’nın evrenin merkezinde yer aldığını savundular; bu görüş aynı zamanda çoğu eski filozof ve İncil yazarı tarafından da benimsendi. Kopernik, gezegenlerin güneşe göre sırasını doğru bir şekilde tahmin etmenin yanı sıra, Dünya’nın kendi ekseni etrafında günlük olarak döndüğünü ve bu eksendeki kademeli kaymaların değişen mevsimleri açıkladığını savundu.
Nikolas Kopernik’in Hayatı
Nikolas Kopernik, 19 Şubat 1473’te Polonya’nın Vistula Nehri üzerindeki bir şehir olan Torun’da doğdu. Kopernik, hali vakti yerinde bir tüccar ailesinin oğluydu. Fakat, Kopernik 10 yaşında babasını kaybetti. Kopernik’in dayısı Lucas Watzenrode onun bakımını üstlendi.
Krakow Üniversitesi’nde astronomi ve astroloji okudu ve ardından birçok Polonyalı gibi tıp ve hukuk okumak üzere İtalya’ya gönderildi.
1491’de 18 yaşında Kopernik, astronomi, matematik, felsefe ve fen bilimleri öğrendiği Krakow Üniversitesi’ne kaydoldu. İlgi alanları satın aldığı kitaplara yansıdı:
• Geometri Elements of Euclid
• In Judgment of the Stars
• Astronomik Tablolar
• Astronomik ve Matematiksel Tablolar
1496’da Kopernik İtalya’ya gitti ve burada Bologna Üniversitesi’nde bir dini hukuk programına kaydoldu. Burada, astronom Domenico Maria Novara ile tanıştı. Astronomi bilimi hakkında fikir ve gözlem alışverişinde bulunmaya başlamışlardı.
1501’de Kopernik , Padua Üniversitesi’nde tıp okumaya devam etti. Kopernik, fıkıh (Bir şeyin özünü ve inceliklerini kavramak) alanında doktora yapmak için Ferrara Üniversitesi’ne girdi. Ardından amcasının yanına döndü. Kopernik, birkaç yıl boyunca Lidzbark-Warminski konutunda kaldı, çalışıp yaşlılara baktı.
1503’te Ferrara Üniversitesi’nden kilise hukuku doktorası aldı. Polonya’ya döndü ve burada kilise yöneticisi oldu. Boş zamanlarında kendini bazen astronomik çalışmaları da içeren bilimsel araştırmalara adadı.
Kopernik otuz yıl boyunca gece görünen gök cisimlerinin birbirleriyle nasıl ilişkili olduğuna dair teorileri üzerinde çalıştı. Teleskop henüz icat edilmemişti, ancak ay tutulmalarını, gezegenlerin ve takımyıldızların hareketlerini gözlemleyerek çalışmalar yapmaya çalıştı.
Kopernik, Lidzbark-Warminski’de geçirdiği süre boyunca astronomi okumaya devam etti. Araştırdığı kaynaklar arasında, Regiomontanus’un Ptolemy’nin evren modeline bir alternatif sunan ve Kopernik ‘in ilham aldığı ve araştırmasını önemli ölçüde etkileyen 15. yüzyıldaki Epitome of the Almagest adlı eseri vardı. Bu eser Kopernik’in en önemli bulduğu eserlerdendir. 1508 civarında, Kopernik’in kendi göksel modelini yani güneş merkezli bir gezegen sistemini geliştirmeye başlamıştır.
Ptolemy’nin Yunanca yazılmış Almagest’i, 1300 yılı aşkın bir süredir astronomiyle ilgili tüm konularda son söz olmuştur. Almagest’in kopyaları Avrupa’ya Arap dünyasından gelmişti. Johannes Regiomontanus gibi astronomlar, Ptolemy’nin Yunanca’sından Arapça’ya ve ardından Arapça’dan eğitimli Avrupalıların dili olan Latince’ye çevirileri yapıldığında çeviri kaynaklı bazı hatalar olmasına rağmen yol gösterici bir rehber olduğunu ifade ediyorlardı.
Nikolas Kopernik’in Gezegen İncelemeleri
1508 ve 1514 yılları arasında Nikolas Kopernik, Commentariolus veya “Küçük Yorum” olarak adlandırılan ve güneş merkezli sisteminin temelini oluşturan kısa bir astronomik inceleme yazdı. Eser, hayatı boyunca yayınlanmadı. İncelemede, Dünya da dahil olmak üzere bilinen gezegenlerin güneşe göre sırasını doğru bir şekilde ortaya koydu ve yörünge dönemlerini nispeten doğru bir şekilde tahmin etti.
Merkür ve Venüs gibi görünür gezegenlerin gece gökyüzünde sadece küçük bir hareket göstermesinin nedeni, Dünya’nın Güneş’in yörüngesi içinde yörüngede dönmeleriydi. Benzer şekilde Kopernik’e göre, Mars, Jüpiter ve Satürn gezegenlerinin garip hareketleri, Güneş’in etrafında daha yavaş bir hızda döndükleri ve Dünya’nın yörüngesinin ötesindeki konumlarından dolayı açıklanabilirdi. Böylece Nikolas Kopernik, o sırada gözlemlenebilir gezegenlerin Güneş’ten itibaren şu sırada olduğunu gösterebildi: Merkür, Venüs, Dünya, Mars, Jüpiter ve Satürn.
Kopernik için güneş merkezli teorisi hiçbir şekilde bir dönüm noktası değildi. Ancak kanıtları, güneş merkezli bir evrende bile gezegenlerin ve yıldızların güneşin etrafında dairesel yörüngelerde dönmediğini gösterdi.
Nikolas Kopernik’in Güneş Merkezli Teorisi
1514 civarında Nikolas Kopernik, güneş merkezli gezegen sistemini özetleyen ve bu teoriyi matematiksel formüllerle destekleyen 40 sayfalık yazılı bir çalışmayı tamamladı.
Bu çalışma 7 teoriden oluşur.
- Gezegenler sabit bir nokta etrafında dönmezler;
- Dünya, evrenin merkezinde değildir;
- Güneş evrenin merkezindedir ve tüm gök cisimleri onun etrafında döner;
- Dünya ile Güneş arasındaki mesafe, yıldızların Dünya ve Güneş’e olan mesafesinin sadece çok küçük bir kısmıdır;
- Yıldızlar hareket etmezler ve öyle görünüyorlarsa, bunun nedeni Dünya’nın hareket etmesidir;
- Dünya, Güneş’in etrafında bir küre içinde hareket ederek, Güneş’in yıllık hareketine neden olur;
- Dünyanın kendi hareketi, diğer gezegenlerin ters yönde hareket ediyormuş gibi görünmesine neden olur.
Kopernik, yayınlanmamış elyazmasını birkaç akademisyen arkadaşına gönderdi ve el yazması meslektaşları arasında çok az yanıt aldı ya da hiç yanıt alamadı.
Nikolas Kopernik ‘in teorileri Roma Katolik Kilisesi’ni kızdırdı ve sapkın olarak kabul edildi. Dönemin bakanı Andreas Osiander, Nikolas Kopernik hakkında, “Bu aptal, tüm astronomi sanatını alt üst etmek istiyor” diyerek bu teorileri reddetti.
Osiander, güneş merkezli sistemin gerçek olmayan soyut bir hipotez olduğunu belirten bir yazı yazacak kadar ileri gitti. Bu sıralarda, Nikolas Kopernik hastaydı ve çalışmalarını savunmak için uygun değildi.
Nikolas Kopernik’in fikirlerinin ciddiye alınması yaklaşık yüz yıl aldı. Galileo Galilei 1632’de Polonyalı astronomun çalışmasına dayanarak Dünya’nın güneş etrafında döndüğünü iddia ettiğinde, Katolik Kilisesi’ne karşı sapkınlık işlediği için kendini ev hapsinde bulmuştu.
Nikolas Kopernik’in Ölümü
Mayıs 1543’te, matematikçi Georg Joachim Rheticus, Nikolas Kopernik’e kitabının bir kopyasını sundu. Geçirdiği bir felç sonrasında acı çeken Nikolas Kopernik’in 24 Mayıs 1543’te 70 yaşında Polonya’nın Frombork kentinde yatağında öldüğünde kitabı elinde tuttuğu söyleniyordu. Öldüğü yıl büyük eserinin yayınlandığı yıldı…
