Gelişmelerden haberdar olmak için bizi Google Haberler'den takip edin!
Cambridge Üniversitesi’ndeki bilim adamları, farelerde yaşlanmaya bağlı hafıza kaybının nedenini buldular. Araştırmaları sırasında ise, laboratuvar deneylerindeki yaşlı farelerde tespit edilen hafıza kaybının tersine çevrilebileceğini keşfettiler.
Bilim adamları, yaşa bağlı hafıza kaybının nedenlerini uzun zamandır araştırıyorlar. Bu araştırma sırasında beynin nöronlarını yerinde tutan bir ağ buldular. Perinöron ağları (PNN’ler) olarak adlandırılan bu kıkırdak benzeri yapılar, beynimizdeki nöronları çevreliyor. Şaşırtıcı bir şekilde, bu ağlar insanlarda beynin öğrendiği, adapte olduğu ve hatıralar oluşturduğu “nöroplastisite” döneminden sonra ortaya çıkıyor.
PNN’lerin rolü, beyindeki plastisiteyi azaltmak yani, beynin düzenli görevleri yerine getirme verimliliğini arttırırken yeni anılar yaratma yeteneğini azaltmaktır. Yaşlandıkça öğrenmenin zorlaşmasının nedeni de budur.
Ancak insan beyni sabit değildir, hafızaya karşı durarak yeni anılar yaratmak ister. Bu nedenle beynimiz, anı oluşturma ve yeni şeyler öğrenme yeteneğini geliştiren kondroitin 6-sülfat adı verilen benzer bir bileşik kullanır.
Yaşlandıkça, beyin bu iki bileşiğin dengesi bozulmaya başlar, beynimizdeki kondroitin 4-sülfat arttıkça, gözlüklerimizin nerede olduğunu veya ilaçlarımızı alıp almadığımızı hatırlamakta zorlanır, ve bu nedenle yeni anılar oluşturma yeteneğimiz azalır.
Cambridge Üniversitesi’ndeki John van Geest ve araştırmacı ekibi, kondroitin düzeylerinin değişip değişmediğini araştırmak için Dr. Jessica Kwok ve ekibiyle Leeds Üniversitesi Biyomedikal Bilimler Okulu’nda bir araya geldi.
Çalışmaları boyunca, fareler için oldukça ileri yaş olarak kabul edilen 20 aylık fareler kullandılar. Daha sonra, onları altı aylık farelerinkiyle karşılaştırarak, hafıza oluşturma kapasitelerini gözlemlemek için farklı testlere tabi tuttular. Beklendiği gibi, altı aylık fareler hafıza oluşturma görevlerinde daha iyi performans gösterdi. Araştırmacılar daha sonra farelerin PNN’lerini enfekte etmek ve içlerindeki kondroitin 6-sülfat seviyelerini artırmak için bir virüs kullandılar.
Leeds Üniversitesi’nden Dr. Kwok, “Yaşlanan fareleri bu şekilde tedavi ettiğimizde olağanüstü sonuçlar gördük.” dedi.
Araştırmanın sonuçlarına dayanarak, Cambridge Üniversitesi’nden Profesör Fawcett, insan ve kemirgen beyinlerindeki moleküllerin ve yapıların aynı olduğunu söyledi. Yani aynı mekanizma insanlarda da çalışabilir.
Ayrıca, bu tedaviyi insan PNN’lerine uygularken bir virüs bulaştırmamız gerekmeyebilir, virüs yerine ağızdan alınan bir ilaç bu görevi yerine getirebilir. Araştırmacılar bunu daha önce fare çalışmalarında kullandılar ve şimdi yaşlanmaya bağlı hafıza kaybını da tersine çevirebileceğine inanıyorlar. Ekip şu anda tedavinin Alzheimer hastalığı için de işe yarayıp yaramadığını görmek için çalışıyor.
