Rüzgar Türbinleri Kuşları Öldürüyor mu?

Atmosfere salınan karbon miktarının artışıyla etkisi her geçen gün artan küresel iklim değişikliği ile mücadelede temiz enerji kaynaklarının kullanılması çok önemli bir rol oynamaktadır. Rüzgar enerjisi de temiz yenilenebilir enerji kaynakları ile elektrik üretimde ciddi bir paya sahiptir. Tabi rüzgar enerjisi ile elektrik üreten bir sistem olan rüzgar türbinleri de günümüzde birtakım çevresel etkileri bakımından eleştirilmekte ve hatta rüzgar türbinlerine karşı bir kamuoyu oluşturulmaktadır. Bu çevresel etkilerden belki de en çok öne çıkan soru ise Rüzgar Türbinleri Kuşları Öldürüyor mu? sorusudur. Bu yazımızda sizlere rüzgar türbinlerinin kuş ölümlerine yol açıp, açmadığını veya ne kadar etki ettiğini derledik. (Rüzgar Türbini Nedir? Nasıl Çalışır? adlı yazımızı okumanızı tavsiye ederim)

İnsan Yapımı Yapı ve Teknolojilerin Kuş Ölümlerine Etkisi

Rüzgar türbinleri kuşları öldürüyor mu? Öldürüyorsa diğer insan yapımı faktörlere göre ne kadar tehlikeli? Bu soruların cevabını vermeden önce ABD için hazırlanmış dünya üzerinde kuş ölümlerine yol açan insan yapımı yapı veya teknolojilerini etkilerini aşağıdaki tablo ile inceleyelim.

Yukarıdaki tabloda da görüldüğü üzere rüzgar türbinlerinin kuş ölümlerine diğer yapılara oranla çok daha düşük bir etkisi bulunmaktadır. Bina pencerelerinin öldürdüğü kuş sayısı o kadar yüksek ki aslında insanların rüzgar türbinlerine değil de, yüksek binalara karşı olması gerekmez mi? Tabi rüzgar türbinlerinin hiç kuş ölümlerine yol açmadığını söylemek de gerçekçi bir yaklaşım değildir. Ancak gelişen türbin teknolojisi ile beraber rüzgar türbinlerine bağlı kuş ölümleri de giderek azalmaktadır.

Rüzgar Türbinleri Kuşları Nasıl Öldürüyor?

Rüzgar türbinlerinin neden ve nasıl kuşları öldürdüğünü görmek oldukça kolaydır: saniyede 80 metrelik bir hızla dönen ve en az 30 metre yükseklikte bulunan rüzgar türbin kanatları, yanına yaklaşan her uçan canlı için bir tehlike oluşturmaktadır.

Rüzgar türbinlerinin neden olduğu kuş ölümlerinin sayısının şişirilmesinde, hiç şüphesiz ABD’de yanlış bir şekilde dizayn edilmiş eski tip türbinlerden oluşan Altamont Pass rüzgar çiftliği sebep olmaktadır. Tabi Altamont Pass rüzgar çiftliği önemli miktarda kuş ölümlerine sebep olan benzersiz bir santraldir. Rüzgar türbinlerinin kışları nasıl öldürdüğünü bu rüzgar çiftliği üzerinden anlatacağız.

Altamot Pass Rüzgar Çiftliği

Altamont Pass rüzgar çiftliğinin kuş katili unvanını almasının en önemli 2 sebebi: rüzgar türbinlerinin konumları ve rüzgar türbini tasarımları olarak öne çıkıyor.

4930 adet rüzgar türbinine sahip ve 576 MW kurulu güce sahip bu devasa rüzgar çiftliğindeki türbinlerin büyük bir çoğunluğu 20 yaşının üstünde yanı çağ dışı teknolojiye sahip. Bu dizayna sahip rüzgar türbin tasarımı uzun yıllardır kullanılmıyor. Öyle ki kafes tipi rüzgar türbin kuleleri kuşları cezbeden yapılardır.

Çünkü kafes iskeleti kuşların konabilmesi için çok idealdir. Bu sebepten de özellikle bir takım yırtıcı kuşlar bu yapıya konmak için yüksek hızda dönen kanatlara çarpıp ölürler.

Kuş ölümüne yol açan bir diğer tasarım sorunu ise küçük kanat yüzey alanıdır. Çünkü düşük yüzey alanı, kanatların elektrik motorunu daha hızlı döndürmek zorunda kalması anlamına gelir. Yüksek hızla dönen kanatlar da bunlara yakın bir şekilde uçan kuşlar için oldukça tehlikelidir.

Tüm bunlar kuşları öldürmek için yetmezmiş gibi Altamont Pass rüzgar çiftliği, kuşların göç yollarına kurulmuş bir santraldir ve bu bölge ayrıca dünyanın en büyük altın kartal popülasyonuna ev sahipliği yapmaktadır.

Altamont Pass rüzgar çiftliği tabi ki bir örnekti ve bu santral gibi dünyanın dört bir yanında kuş katili rüzgar çiftlikleri var. Fakat bu kadar yanlış bir şekilde tasarlanan santrallerin öldürdüğü kuş sayısı bile, her yıl binalara çarparak ölen kuş sayıları ile kıyaslandığında çok az miktardadır. Hatta türbin teknolojisinin gelişmesiyle beraber artık rüzgar türbinleri daha fazla yüzey alanıyla daha yavaş dönerek eski tip türbinlere göre daha fazla elektrik üretmektedir. Bu da kuş ölümlerini azaltmaktadır.

Rüzgar Çiftliği Konumu ve Rüzgar Türbin Tasarımı

Geçtiğimiz birkaç on yılda rüzgar türbin tasarımları hızlı bir şekilde değişim gösterdi. Rüzgar türbin kuleleri, kuşları kendine çeken kafes tipi tasarımı terk etti. Ayrıca rüzgar türbin kanatlarının yüzey alanları da arttığından dolayı elektrik üretmek için yüksek hızlarda dönmesine gerek kalmadı. Yavaş dönen kanatlar, düşük kuş ölümleri anlamına geliyor.

Belki de en büyük değişiklik ise rüzgar türbinlerinin yerleşimidir. Artık rüzgar santrali tasarımı yapılırken rüzgar türbinleri, kuşların göç yollarına, kuş popülasyonunun yoğun olduğu veya kuşları kendilerine çekebilecek bölgelere yerleştirilmiyor. Ayrıca popülerleşen offshore yani deniz veya okyanus üstü rüzgar santral kurulumlarının artması rüzgar türbinlerine bağlı kuş ölümlerinin azaltılmasında da etkilidir.

Günümüzde artık rüzgar enerji santrallerinin tasarımı ve türbin yerleşimi bir takım bilgisayar yazılımlarına göre yapılmaktadır.(Ör:WindSim) Öyle ki bu yazılımlar bile santral kurulumlarını kuşlara daha az zarar verecek şekilde yapmaktadır. En uygun türbin yerleşimini sadece elektrik üretim verimine göre değil, doğaya da en az zarar verecek şekilde yapmaktadır.

Sonuç

Sonuç olarak rüzgar türbinleri kuşları öldürüyor mu? Evet öldürüyor ancak dediğimiz gibi bunu binaların öldürdüğü kuş sayıları ile kıyaslarsanız farkı görürsünüz.

Tabi ki, kuşlara hiç zarar vermeyen rüzgar türbinleri en iyi senaryo olabilirdi. Fakat enerji üretimi devam ettikçe bu biraz uzak bir ihtimal gibi gözüküyor. Yapılabilecek en iyi şey, akıllıca dizayn edilerek türbin yerleşimi yapılmış rüzgar çiftliklerinin kurulması ve rüzgar türbin teknolojilerinin geliştirilerek doğaya daha az zarar vermesini sağlamaktır.

Kısaca rüzgar türbinlerine bağlı kuş ölümlerinin sayısı, gelişen rüzgar çiftliği tasarımı ve rüzgar türbin teknolojisinin gelişmesiyle birlikte her geçen gün azalmaktadır. Fosil yakıtlı enerji santrallerin doğaya ve canlılara verdiği zararlar düşünüldüğünde rüzgar enerjisi bu zararların azaltılmasında önemli rol oynayan bir kaynak ve rüzgar türbinleri de önemli bir teknoloji olmaya devam edecek.

Kaynak:

• Howstuffworks
• AWEA

Rüzgar Türbinleri Kuşları Öldürüyor mu? adlı bu yazımız ile ilgili sorularınızı ve görüşlerinizi yorum olarak belirtmeyi unutmayınız.