5 Başlık ile Redüktör Nedir? Redüktör Nasıl Çalışır?
İngilizcede kelime anlamı “reducer” olarak kullanılan ve dilimize redüktör olarak geçen ürün dönme hareketinin sahip olduğu tork onarını dişliler vasıtasıyla değiştirmeye yarayan üründür. Akademik olarak tanımı elektrik motorlarının yüksek dönüş hızlarını makineler için gerekli olan dönüş hızlarına düşürmek için tasarlanan kapalı dişli düzenekleridir. Redüktör elektrik motorundan aldığı yüksek dönüş hızını makineler için gerekli olan dönüş hızlarına düşürmek için tasarlanan kapalı dişli düzeneklerdir. Redüktör bir tür dişli çark sistemidir. Bu içeriğimizde de sizlere redüktör nedir? Redüktör nasıl çalışır? ve redüktör çeşitleri nelerdir ve hangi alanlarda kullanılır? sorularını açıkladık.
Redüktör Nedir?
Redüktör, gövde içerisinde yerleşik olarak bulunan dişli çarklar, miller, yataklar ve sızdırmazlık elemanlarından meydana gelen dişli sistemleridir. Elektrik motorundan aldığı yüksek torku istenilen seviyedeki devir-tork oranına getiren sistemdir.
Kullanım alanları çok geniş olan redaktörler pompalarda, asansörlerde, takım tezgahlarında, otomobillerde, savunma sanayisinde vb. birçok alanda kullanılan dişli çark sistemleridir ve bu dişli çark mekanizmalarında biri döndüren, bir tanesi de döndürülen olmak üzere iki farklı çarktan meydana gelir. Sistemde en az iki adet çark bulunması şarttır. Bu dişliler arasında küçük olanı pinyon, büyük olanı ise çark olarak isimlendirilmektedir.
Redüktör Türleri Nelerdir?
Redüktörler çeşitli firmalar tarafından bellirli standart boyutlarda üretilmektedir. Redüktör tiplerinin seçiminde tork,çevrim oranı, verim, boyut ve ağırlık gibi faktörleri göz önünde tutmak gerekir.
Aşama sayısına göre redüktörler
Bir kademeli, iki kademeli ve çok kademeli redüktörler olmak üzere üç farklı grupta incelenir.
Redüktörler kullanılan dişli tipine göre de birbirinden ayrılır. Dişli tipine göre redüktör çeşitleri;
- Düz dişli,
- Sonsuz vidalı,
- Helisel dişli,
- Konik dişli,
- Ayna-mahruti( konik-helisel) dişli,
- Hypoid dişli,
- Harmonik,
- Paralel dişli,
- Planet dişli,
- Spinea, Hoya planet redüktör, olarak sıralanır.
Redüktörler Nasıl Çalışır?
Elektrik motorundan sağlanan dönme enerjisini içerisinde bulunan dişliler yardımıyla redüktörün çıkış mili vasıtasıyla istenilen düzeydeki tork ve dönme hızına dönüştürülmesi prensibiyle çalışan dişli düzenklerdir. Yapısal bakımdan redüktörler, gövde içine yerleştirilmiş dişli çarklar, miller, yataklar rulmanlar vb. gibi parçalardan oluşan sistemlerdir. Yapısında bulunan dişliler sürekli olarak yağlanmalıdır.
Redüktör Kullanım Alanları
Redüktörler, endüstrinin tüm alanlarında bulunur üretim, tarım, kimyasal işleme, petrol ve gaz, iletim ve dağıtım sistemleri, lojistik, depolama sistemleri başta olmak üzere birçok alanda kullanımına rastlanmaktadır. Dişli redüktörleri genellikle daha yüksek tork ve/veya daha düşük dönüş hızının gerekli olduğu alanlarda otomotiv, demir-çelik, maden sahaları asansörlerde, robotlarda vinç sistemlerine ve otomasyon sistemlerine kadar çok geniş bir alanda kullanılan önemli elemanlardır.
Dişli Çark Sistemlerinin Amaçları
- Çeşitli konumlarda bulunan miller arasında devinim ve güç iletmek,
- Çeşitli dönme yönleri elde etmek,
- Küçük bir hacimde büyük bir çevrim oranı elde etmek,
- İki döndürülen elemandan oluşan sistemlerde bu iki eleman arasında devinim bakımından bağımsızlık sağlamak.
Genel Redüktör Seçiminin de Önemli Faktörler
- Günlük çalışma süresi (4 saat, 6 saat, 8 saat)
- Motor gücü ve hızı değerleri
- İstenen çıkış hızı ve torku
- Bakım ve işletme koşulları
- Maliyet faktörü
- Çevre koşulları ve ortam
- Montaj pozisyonu
Redüktörün Avantajları
- Farklı konumlarda bulunan miiler arasında devinim ve gücü ayarlamak
- İşletme emniyeti ve kullanım ömürü yüksektir.
- Tek bir giriş hızına karşılık çeşitli çıkış hızları elde edilir.
- Daha az güç tüketir.
- Yüksek dayanıklılık
Redüktörlerin Dezavantajları
- Pahalıdır
- Gürültülü çalışırlar
- Yağlama ve bakım maliyetleri