Periyodik Tablo Nedir ?

Emre LEBLEBİCİOĞLUNisan 14, 2018Son güncelleme: Şubat 4, 2019

0 12.324 3 dakika okuma süresi

Gelişmelerden haberdar olmak için bizi Google Haberler'den takip edin!

Periyodik Tablo

Elementlerin belli bir kurala göre sıralandığı periyodik tablo , bilinen kimyasal elementlerin tümünü belirli özelliklere göre sıralar. Elementler, artan atom numarasına göre soldan sağa ve yukarıdan aşağıya doğru sıralanmıştır.

Periyodik tablo satırlarına periyot denir. Bir elementin periyot sayısı, Los Alamos Ulusal Laboratuvarı’na göre, bir elektronun element içerisinde kapladığı en yüksek enerji seviyesini gösterir. Bir periyottaki elektron sayısı, periyodik tablo üzerinde aşağı doğru inildikçe artar, yukarı çıkıldıkça azalır; bu nedenle, atomun enerji seviyesi arttıkça, enerji seviye artışı başına enerjinin alt seviye sayısı da artar.

Periyodik tablo içerisinde (“grup” olarak adlandırılır) aynı sütunda yer alan elementler aynı valans elektrona (dizilimdeki son elektron sayısı) , benzer diziliş konfigürasyonuna sahiptir ve sonuç olarak kimyasal olarak benzer şekilde davranırlar.

Periyodik Tablo ‘nun Babası

Bir Rus kimyacı ve mucit olan Dmitri Mendeleev, Royal Society of Chemistry’e göre periyodik tablonun “babası” olarak kabul edilir. 1860’larda Mendeleev, St. Petersburg, Rusya’da bir üniversitede popüler bir öğretim görevlisiydi. O zamanlar Rus dilinde modern bir kimya ders kitabı bulunmadığından Mendeleev bir tane yazmaya karar verdi.

Elementleri herhangi bir düzende koymak oldukça zor oldu. O zamanlar şu anki elementlerin yarısından azı biliniyordu ve bunlardan bazıları hakkında bilinen bilgiler de tam anlamıyla doğru değildi.

Mendeleev en sonunda, “Kimya Prensipleri” (iki cilt, 1868-1870) başlıklı, kimya ders kitabını yazdı. Kartlara elementlerinin özelliklerini yazdıktan sonra, Royal Society of Chemistry’e göre, elementlerin atom ağırlığına göre düzenlemeye başladı. Üç gün boyunca bu “bulmaca” üzerinde yoğun bir şekilde çalıştıktan sonra Mendeleev, tüm elementlerin olması gereken yerlerine geçtikleri bir rüya gördüğünü söyledi. Uyandığında ise hemen bir parça kağıda bunu yazdı.

Mendeleev, elementleri hem atom ağırlığına hem de son elektron düzeyine (valans elektron) göre düzenledi. Henüz keşfedilmemiş olan elementler için periyodik tablo içerisinde bir yer bırakmadı fakat bu elementlerin beş tanesinin ve bileşiklerinin özelliklerini tahmin etti. 1869’da, bulguları Rus Kimya Derneği’ne sundu. Yeni periyodik sistemi, Alman Zeitschrift fϋr Chemie (Kimya Dergisi) dergisinde yayınlandı.

Periyodik Tablo Okuma

Periyodik tablo çok sayıda önemli bilgi içermektedir. Bunlar;

Atom Numarası

Bir atomdaki proton sayısı, o elementin atom numarası olarak adlandırılır. Proton sayısı, hangi elementin bir nevi kimliğidir ve ayrıca elementin kimyasal davranışını belirler. Örneğin, karbon atomları 6 protona sahiptir, hidrojen atomları 1 ve oksijen atomları ise 8 protona sahiptir.

Kütle Numarası

Bir elementin çekirdeğinde bulunan proton ve nötron sayısının toplamına kütle numarası denir. Elementin sol üst kısmına yazılır.

Kütle Numarası = Proton Sayısı + Nötron Sayısı

Atom Sembolü

Atom sembolü (veya element sembolü), bir elementi (karbon için “C”, hidrojen için “H” ve oksijen için “O” gibi) temsil eden bir kısaltmadır. Bu semboller uluslararası olarak kullanılmaktadır ve bazı şaşırtıcı kullanımları vardır. Örneğin, tungsten için sembol “W” dir, çünkü bu elementin diğer bir ismi wolfram’dır. Ayrıca, altın için atomik sembolü “Au” dır, çünkü Latince altın kelimesi Aurum ‘dur.

Atom Ağırlığı

Bir elementin standart atom ağırlığı, atomik kütle birimindeki elementin ortalama kütlesidir. Tekli atomların her zaman atomik kütle birimlerinin bir tam sayıya sahip olması; Bununla birlikte, periyodik tablo bünyesindeki atom kütlesi bir ondalık sayı olarak belirtilmiştir, çünkü bu bir elementin çeşitli izotoplarının ortalamasıdır. Bir element için ortalama nötron sayısı atom kütlesinden proton sayısını (atom numarası) çıkararak bulunabilir.

Not: İzotop, bir elementin atom numarası aynı ancak atom ağırlığı farklı olan başka bir çeşidine denir.

93-118 Arası Atom Ağırlığına Sahip Elementler

Doğal olarak oluşan elementlerin atom ağırlığı, elementin izotopunun doğal miktarının ortalamasından hesaplanır. Ancak laboratuvar ortamında oluşturulan atom numarası 92’den daha büyük olan elementler doğal olarak oluşmuş elementler değildir. Bu elementlere uranyum ötesi elementler denir.

Atom numaraları 104 ve üzeri olan elementlere süper ağır elementler denir. Bu elementler genellikle kararsız halde bulunan içerisinde proton sayısı artan büyük bir çekirdeğe sahiptir. Aralık 2015 yılında Uluslararası Saf ve Uygulamalı Kimya Derneği (IUPAC) 4 yeni süper ağır elementin ismini açıkladı. Bunlar;

113 :Nihonyum (Nh)

115 : Moskovyum (Mc)

117 : Tenesin (Ts)

118 : Oganesyon (Og)

Periyodik Tablo Özellikleri ve Değişimleri

Periyodik tablo soldan sağa doğru 1A grubundan başlar 8A grubuna kadar sıralanır. Bu sıralama elementlerin metal, ametal, yarı metal olma durumuna göredir.