Metal Kaynak Tanımı
Metalik malzemeleri, ısı, basınç ya da ikisi birden kullanılarak ERGİTME gerçekleştirilip, çoğunlukla kaynak edilecek metalik malzeme ile aynı ya da çok yakın sıcaklıkta eriyebilen ilave metal katarak veya katmadan yapılan BİRLEŞTİRME veya DOLGU işlemine Metal Kaynağı denir.
Kaynak Tarihsel Gelişimi
Rusya ve Amerika’da doğup, uygulama alanı bulan kaynak fikri, 1880-1885 yıllarında Amerika’da Coffin, Rusyada ise Bernardo tarafından karbon elektrodlar kullanılarak oluşturulan ark sayesinde gerçekleştirilmiştir. 1890-1892 yılları arasında yine Rusya’da Slavianoff ve Amerika’da Coffin ”Çıplak Telli Metal Ark” yöntemini buldular. Ancak erimiş metal banyosunun, havanın olumsuz etkilerinden korunamıyor olması, oluşturulan kaynak metalinin fiziksel ve yapısal özelliklerinin de kötü olmasına neden olmaktaydı.
Bugünkü anlamda örtülü elektrod kaynağının keşfi İsveç’li Oscar Kjellberg tarafından 1907 yılında örtülü elektrod yapması ile mümkün oldu. 1909 yılında da kimyager Arthur Strohmenger tarafından mavi asbestin kaynak teli üzerine sarması yarı ark elektrodu üretmesi, gelişmeleri hızlandırdı.
Kaynağın gelişmesinde önemli rolü olan savaş yıllarında, gerek üstünlük kurma, gerek yokluklar içine düşme nedeniyle çeşitli ülkeler metal kaynakları konusunda oldukça ciddi araştırma ve uygulamalar yaptılar.
Örnek olarak, 1918 yılına rastlayan dönemde yarı-ark elektrodunun bulunamaması nedeniyle, çelik tel etrafına sodyum silikata batırılmış kağıt sarıp selülozik elektrodu üreten A.O Smith gösterilebilir. Ancak metal kaynaklarında asıl gelişme 2. dünya savaşı döneminde olmuştur. Bu dönemde özellikle hafif metallerin kullanılmaya başlanmasıyla (uçaklar vb.) TIG (Tungsten Inert Gas) ve MIG (Metal Iner Gas) kaynaklarının temelleri atılmıştır. En önemli uygulamalar ve araştırmalar ise gemi, özellikle de savaş gemilerinin üretilmesinde olmuştur.
Ülkemizde ilk metal kaynakları 1920 yılında İstinye ve Gölcük tersanelerinde kullanılmış olmakla birlikte, ciddi ve planlı ilk başlangıç o zamanki adıyla Eskişehir Vagon Fabrikaları, Nüvit Osmay’ın, görevli olarak Almanya’ya gitmesi ve dönüşünde beraberinde jeneratör tip kaynak makinesi ile usta öğretici sıfatıyla bir teknisyen getirip eğitim ve uygulamalara başlaması ile olmuştur.
Kaynağın Sınıflandırılması
Amaca Göre Metal Kaynakları
- Birleştirme kaynakları
- Dolgu Kaynakları
Uygulama Şekline Göre Metal Kaynaklar
- El (manuel) kaynağı)
- Tam mekanize kaynaklar
- Yarı mekanize kaynaklar
- Otomatik kaynaklar (robot)
İşlem Cinsine Göre Metal Kaynaklar
Basınç Kaynakları
- Difüzyon kaynağı
- Soğuk Basınç kaynaklar
- Ultrasonik kaynaklar
- Sürtünme kaynağı
- Ocak kaynağı
- Döküm basınç kaynağı
- Gaz basınç kaynağı
- Elektrik direnç kaynağı
- Elektrik ark basınç kaynağı
Ergitme Kaynakları
1- Döküm eritme kaynağı
2- Elektrik direnç ergitme kaynakları
3- Gaz ergitme kaynakları
*** Elektrik ark kaynakları
► Karbon arkı ile kaynak
► Metal Arkı ile kaynak
► Koruyucu Gaz altında kaynak
+ TIG
+ MIG/MAG
► Tozaltı kaynakları
4- Elektron bombardımanı ile kaynak
5- Lazer ışın kaynakları