Kaynak Mühendisliği Nedir? Kaynak Mühendisi Ne Yapar?

Bu içeriğimizde sizlere bir üniversitede lisans eğitimi alarak değil de sonradan alınan kurslarla yetkinliğini ve ünvanını kazanabileceğiniz bir mühendislik bölümü olan kaynak mühendisliği ile ilgili bilmeniz gerekenleri derledik. Özellikle de sürekli sorulan Kaynak Mühendisliği Nedir? Kaynak Mühendisi Nasıl Olunur? Hangi Kurumlar Kaynak Mühendisliği Sertifikası Veriyor? gibi soruların cevaplarını bu içeriğimizde bulabileceksiniz.

Kaynak Mühendisliği Nedir?

Kaynak işlemi üretimin temel bir yapı taşıdır. Kaynağı kısa olarak tanımlamak gerekirse iki metalin veya termoplastiğin ısı ve basınç uygulanarak birleştirilmesi işlemidir. Kaynak ile ilgili ayrıntılı bilgi için Kaynak Nedir? Çeşitleri Nelerdir? içeriğimizi okuyabilirsiniz.

Kaynak mühendisliği ise birleşimi yapılacak malzemelere göre en uygun kaynak yöntemi seçimini ve birleşimi yapılacak malzemelerin fiziksel ve kimyasal özelliklerine uygun basınç ve sıcaklık ayarlaması gibi konuları kapsayan bir mühendislik disiplini olarak tanımlanabilir.

Kaynak Mühendisi Kimdir?

Kaynak mühendisi, kaynak yapılacak malzemelere göre en uygun kaynak yöntemini seçer, kaynak sonrası kalite kontrol ve raporlama sürecini de yönetir. Ayrıca kaynak için gerekli talimatları hazırlar ve kaynak haritasını çıkarır. Tüm bu işlemleri gerçekleştiren kişiye kaynak mühendisi denir.

Kaynak Mühendisi Ne Yapar?

Kaynak mühendisleri genellikle çalıştıkları kurumlarda üretim ve montaj kalitesini artırır. Sektöre göre görev tanımları farklılık gösterse de genel olarak kaynak mühendisleri, malzemelerin kaynaklı üretim ve montajında sürece başından sonuna kadar dahil olurlar.

Kaynaklı imalat için gerekli olan süreç akışını en verimli bir şekilde tasarlar, sürecin işleyişini kontrol eder ve en sonunda da ortaya çıkan üründeki kaynak işlemlerinin kalite kontrolünü de sağlar. Ayrıca bu süreç ile ilgili talimat ve yönergeleri oluşturarak işlem veriminin artırılmasına da katkı sağlar.

Kaynak Mühendisinin Görev ve Sorumlulukları

Kaynak mühendislerinin temel görev ve sorumlulukları aşağıda listelendiği gibidir.

• Kaynaklı imalat sürecinin tasarımı
• Kaynak işlemi için yol haritasının çıkarılması
• Kaynak işlem talimatı ve yönergelerin oluşturulması
• Malzemelere uygun kaynak yönteminin belirlenmesi
• Kaynak cihazlarının kontrolü
• Kaynak sonrası gerekli kalite kontrol işlemlerinin yapılması

Kaynak Mühendisi Nasıl Olunur?

Kaynak mühendisliği bölümü lisans düzeyinden herhangi bir üniversitede yoktur. Yani lise sonrası üniversitede tercih yapabileceğiniz bir disiplin değildir. Kaynak mühendisi unvanı makine, imalat veya metalurji malzeme mühendisliği gibi ilgili bölümlerden mezun olduğunuzda bazı üniversite ve kurumlar tarafından düzenlenen eğitimleri tamamlayarak kazanılabilir.

Kurumların düzenlediği eğitimleri başarı ile tamamlayarak uluslararası olarak tanınan kaynak mühendisliği unvanı alırsınız. Bu sayede de yurt dışında bile kaynak mühendisi olarak çalışabilirsiniz.

Kaynak Mühendisliği Eğitimini Hangi Kurumlar Veriyor?

Kaynak mühendisliği diploması, Uluslararası Kaynak Enstitüsü tarafından doğrudan veya dolaylı olarak yetkilendirilmiş kurumlar tarafından verilebilmektedir. Bu sayede de diplomanın yurt dışında da geçerliliği bulunmaktadır.

Ülkemizde ise Uluslararası Kaynak Enstitüsü tarafından yetkilendirilmiş kurum ve kuruluşlar aşağıdaki gibidir.

• Orta Doğu Teknik Üniversitesi Kaynak Teknolojisi ve Tahribatsız Muayene Araştırma Uygulama Merkezi / Ankara
• Gedik Eğitim ve Sosyal Yardım Vakfı (GEV) / İstanbul ve İzmir’de yer alan Eğitim Merkezlerinde
• GSI SLV-TR / Ankara

Bu yukarıda belirttiğimiz kurumlar arasından en yaygın olarak kullanılanı ODTÜ’dür. Kaynak mühendisliği eğitiminin ücretli olduğunu da belirtmek isteriz. ODTÜ’nün belirlemiş olduğu eğitim ücreti şuan için KDV dahil olarak 48.000 TL’dir. Bu fiyata kalacak yer dahil değildir.

Ayrıca ders süresi de toplamda 520 saattir ve hafta içi 08:50-17:00 arasında yapılmaktadır. Kursa devam zorunluluğu da vardır.

Kaynak Mühendisliği Dersleri

Kaynak mühendisliği dersleri teorik ve uygulamalı olarak ayrılmaktadır. Genel olarak derslerde işlenen konular aşağıdaki gibidir.

Kaynak Yöntemleri

• Gaz kaynağı,
• Elle ark kaynağı,
• TIG kaynağı,
• MIG/MAG kaynağı,
• Plazma kaynağı,
• Tozaltı kaynağı,
• Elektrik direnç kaynağı,
• Termik kesme,
• Sert ve yumuşak lehimleme,
• Metal püskürtme,
• Plastikler için birleştirme yöntemleri,
• Özel kaynak yöntemleri.

Malzemeler ve Kaynak Esnasındaki Davranışları

• Çelik, Alüminyum, Bakır, Nikel, Titanyum; Alaşımları ve faz diyagramları,
• Karışık bağlantılar,
• Ana malzeme ve kaynaklı bölgelerin ısıl işlemi ve iç yapısı,
• Korozyon etkisi,
• Diğer malzemeler ve alaşımları,
• Farklı malzemelerin birleştirilmesi,
• Metalografik inceleme.

Konstrüksiyon, Tasarım ve Hesaplamalar

• Kaynak tasarımının temelleri,
• Kaynak ağzı tasarımı,
• Statik ve dinamik yük altındaki yapı elemanlarının tasarımı ve hesapları.

Üretim, Kalite Güvencesi

• Kaynak denetim personelinin görevleri,
• Uygunluk belgeleri,
• Kaynakçı sınavı,
• Kaynaklı yapı elemanlarında çarpılma ve iç gerilimler,
• Kaynak planı,
• Tahribatlı ve tahribatsız kaynak dikişi muayenesi,
• İş güvenliği,
• Kaynakta ekonomiklik.

Sonuç

Kaynak mühendisliği, robotik ve otomasyonun üretim sektöründe ilerlemesine rağmen hala aranan ve talep gören bir yetkinliktir. Kaynak mühendisi olabilmek için alacağınız eğitimin pahalı olması sebebiyle görece çok fazla kaynak mühendisine rastlamak mümkün değildir. Makine, imalat, metalurji veya inşaat mühendisliği gibi bölümlerden mezun iseniz ve üretim, montaj sektöründe çalışıyorsanız, imkanınız da varsa mutlaka kaynak mühendisliği eğitimini almalısınız. Bu sayede iyi firmalarda iş bulma ihtimaliniz artarken bir yandan da bir firmaya bağlı kalmadan serbest olarak da çalışabilirsiniz.