Isı Değiştiriciler ( Eşanjörler ) Nedir ?

Eşanjörler

Farklı sıcaklıklarda iki veya daha fazla akışkan arasındaki ısıl değişimin gerçekleştiği cihazlara eşanjör adı verilir. Eşanjörler , pratikte termik santrallerde, buhar jeneratörlerinde, kimya endüstrilerinde, ısıtma-soğutma, iklimlendirme sistemlerinde, alternatif enerji kaynaklarında, güç santrallerinde, vb. birçok yerde farklı kapasite ve güçte, farklı tiplerde karşımıza çıkar.

Isı Değiştiricilerin Sınıflandırılması

Endüstride çok farklı alanlarda kullanılan bu cihazlar; kullanım alanlarına, ısı geçiş şekline, tasarım özelliklerine, akışkanların faz durumuna göre pek çok çeşitte sınıflandırılabilir.

• Isı Değişim Şekline Göre Sınıflandırma
• Akışkan Sayısına Göre Sınıflandırma
• Yüzey Kompaktlığına Göre Sınıflandırma
• Tasarım Özelliklerine Göre Sınıflandırma
• Akış Şekillerine Göre Sınıflandırma
• Isı Transfer Mekanizmalarına Göre Sınıflandırma

Isı Değişim Şekline Göre Sınıflandırma

• Akışkanların doğrudan temaslı olduğu eşanjörler
• Akışkanlar arasında doğrudan temasın olmadığı eşanjörler

Doğrudan temasın olduğu ısı sıcaklıkları farklı akışkanlar ya da bir akışkan ve katı madde doğrudan temas halindedir.

Doğrudan temasın olmadığı ısı değiştiriciler’inde akışkan akışı ayrıdır ve sızdırmaz duvar sayesinde temassız ısı akışı gerçekleşir.

Akışkan Sayısına Göre Sınıflandırma

• İki akışkanlı
• Üç akışkanlı
• Çok akışkanlı

Yüzey Kompaktlığına Göre Sınıflandırma

• Kompakt olmayan eşanjörler
• Kompakt olan eşanjörler

Tasarım Özelliklerine Göre Sınıflandırma

• Borulu ısı değiştiriciler
• Levhalı ısı değiştiriciler
• Kanatlı yüzeyli ısı değiştiriciler
• Rejeneratif ısı değiştiriciler

Akış Şekillerine Göre Sınıflandırma

• Tek geçişli ısı değiştiriciler
• Çok geçişli ısı değiştiriciler

Isı Transfer Mekanizmasına Göre Sınıflandırma

• İki tarafta tek faz konveksiyon
• Tek tarafta tek faz konveksiyon, diğer tarafta iki faz konveksiyon
• İki tarafta da iki faz konveksiyon
• Birleşik konveksiyon ve radyasyonla ısı transferi

Sektörde sık kullanılan, literatürde ayrı ele alınan ısı değiştiriciler de mevcuttur.

Reküperatör: Atık ısıyı geri kazanmak için karşı akışlı akışkanların ısı transfer mantığına dayanan ters akışlı bir ısı eşanjörüdür.

Rejeneratör: Isının ilk olarak dolgu maddesi tarafından depolanıp daha sonra dolgu maddesi içerisinden geçen akışkana ısı aktarımını esas alan ısı eşanjörüdür. Bu tip eşanjörler ile akışkanlar birbiriyle temas etmezler. Rejenaratörlerin sektörde karşımıza en sık çıktığı yerler termik santrallerdir.

Kondenser: Yoğuşturucu olarak da bilinen kondenserler soğutucu sistemlerde kullanılır.

Evaporatörler:  Soğutucu akışkanın buharlaşarak, soğutulmak istenen ortamdan ısısının çekilmesini sağlayan elemanlardır.