Gelişmelerden haberdar olmak için bizi Google Haberler'den takip edin!
Dünya’da küresel bir enerji dönüşümü gün geçtikçe daha da hızlı bir şekilde gerçekleşiyor. Tabi bu dönüşüm sadece fosil yakıtla elektrik üretiminden temiz enerji kaynaklarına geçişten ibaret değil. Bunun yanında enerji verimliliğinde, depolama ve elektrik altyapısına kadar birçok etken var. Elektrifikasyon da bu dönüşümün önemli bir parçası konumundadır. Gelin şimdi elektrifikasyon ve önemini hep beraber inceleyelim.
Elektrifikasyon Nedir?
Elektrifikasyon, kısaca her şeyi elektrik kullanarak çalıştırmaktır. Evinizde, iş yerlerinde, ulaşımda veya sanayide ısıtmadan, soğutmaya tüm makinelerin ve araçların elektrik enerjisiyle çalışmasına elektrifikasyon denir. Benzin ve dizel ile çalışan araçlardan elektrikli araçlara geçilmesi bir elektrifikasyon örneğidir. Ayrıca ısınma da doğal gaz yerine ısı pompalarını kullanmak da aynı zamanda bir elektrifikasyona bir örnektir.
Elektrifikasyon için önemli bir etken de, kullanılan elektriğin temiz enerji kaynaklarından üretilmesi gereklidir. Yani siz elektrik üretim sisteminiz fosil yakıtlara bağlı iken ülkedeki elektrikli araç sayısını artıtırırsanız, bu talebi karşılamak için daha fazla fosil yakıt yakmanız gerekecektir. Bu da dolayısıyla daha çok karbon salımına ve yakıt tüketimine sebep olacaktır. Bu şekilde elektrikli araçlar çevreci olmaktan çok uzak kalır.
Elektrifikasyonun uygulama alanı oldukça geniştir. Öyle ki elektrifikasyon, ulaşımda, sanayide, ve konutlarda elektrifikasyon diye çeşitlere ayrılmıştır. Şimdi gelin bunları ayrı ayrı inceleyelim.
Konutlarda Elektrifikasyon
Konutlar küresel olarak son enerji tüketiminin yaklaşık %30’nu oluşturmaktadır. Şuan evlerdeki enerji tüketiminin %24’ü elektrik ile karşılanıyor. Ticari konutlarda bu değer %51 civarındadır. Bu oranın yükseltilmesi bir elektrifikasyon işlemidir ve konutlarda elektrifikasyon için aşağıdaki aşamalar izlenmelidir.
- Sıcak su ve ev ısıtmasında ısı pompası kullanımı
- Hidrojen ve sentetik metan gibi yakıtların üretimi için elektrik kullanımı
- Rezistans ile ısıtmanın yapıldığı su ısıtıcısı ve fırınlar için elektrik kullanımı
- Akıllı şebeke ve depolama sistem entegrasyonu
- Konutlarda enerji verimliliğinin arttırıklması
- Isı pompası veya herhangi bir yenilenebilir enerji kaynağı tabanlı merkezi ısıtma sistemleri tercih edilmeli
Ulaşımda Elektrifikasyon
Kara,demir, deniz ve hava yolu ulaşımlarının hepsi düşünüldüğünde sadece %1 oranında elektrik kullanımı söz konusudur. Zaten bunu da kara yolu elektrikli araçlar ile tren, tramvay ve metrolar oluşturuyor. Şimdi gelin ulaşımda elektrifikasyonu arttırma yöntemlerini inceleyelim.
- Yollardaki elektrikli araç sayısını arttırma
- Yakıt hücresine sahip araçlar için gerekli olan hidrojenin yenilenebilir enerji kaynaklarıyla üretilmesi
- Hidrojenin türevleri olan sentetik gaz ve petrol üretimi için yenilenebilir elektriğin kullanılması
- Batarya alanında yapılacak geliştirmeler ile maliyetinin düşürülmesi
- Akıllı şebeke sisteminin yaygınlaşması
- Güneş ve rüzgar enerjisi sistemlerinin şarj istasyonlarına entegrasyonu
Endüstride Elektrifikasyon
Endüstride elektrifikasyonu sağlamak ulaşım ve konutlardaki elektrifikasyon işlemine göre bir hayli zordur. Çünkü endüstri büyük oranda fosil yakıtlara ve petrokimyasal ham maddelere bağımlıdır. Yüksek sıcaklıktaki endüstriyel işlemler için, elektriğe geçişte önemli bir verim kazancı yoktur.
Günümüzde elektrik endüstrinin enerji ihtiyacının %27’sini oluşturuyor ve genellikle pompalar, motorlar, ısıtma ve soğutma birimlerine güç sağlıyor.
Endüstriyel uygulamalarda da elektrifikasyonun arttırılması için uygulanabilecek bazı yöntemler var. Bunları da aşağıdaki gibi sıralayabiliriz.
- Düşük ısı gerektiren uygulamalarda verimli ısı pompalarının kullanımı
- Elektrikli buhar kazanı veya hibrit yani hem elektrik hem de doğalgaz ile çalışabilen kazan kullanımı
- Doğalgaz ve petrokimyasal yakıtların yerine hidrojen veya temiz kaynaklar ile üretilmiş hidrojen türevlerinin kullanımı
- Endüstriyel tesislerin düşük yenilenebilir elektrik maliyetine sahip bölgelere taşınması
Sonuç
Elektrifikasyon, temiz enerjiye geçişte oldukça önemli bir faktördür. Fosil yakıtlar ile çalışan tüm sistemlerin elektrik ile çalıştırıldığını ve oluşan elektrik talebinin de temiz enerji üretim sistemleriyle karşılandığını düşünün. Bu durum artık elektrik ve ısı talebi olarak iki farklı planlama yapılmasını ortadan kaldıracak. Zaten hali hazırda birçok ülkenin yenilenebilir elektrik üretimi konusunda ciddi hedefleri var ancak ısı bazında somut hedefleri olan ülke sayısı bir hayli az. O zaman bu etkili yenilenebilir elektrik hedefleri olan ülkeler de elektrifikasyonu arttırırsa temiz enerjiye geçişlerini hızlandırabilirler.
Kaynak: IRENA
