Dalga Enerjisi Nedir? Nasıl Oluşur?

Yenilenebilir enerji kaynakları küresel iklim değişikliğinin etkilerinin azaltılmasında büyük rol oynuyor. Bu kaynaklar arasında son yıllarda potansiyeli çok yüksek ancak fazla popüler olmayan dalga enerjisi öne çıkmaya başladı. Sizlere dalga ve dalga enerjisi ile ilgili bilgilendirici bir yazı derledik.

Dalga ve Dalga Enerjisi

Dalgalar, rüzgarların deniz yüzeyinde esmesi sonucu meydana gelmektedir. Rüzgar enerjisi dalgalara transfer edilir ve bu yüzden rüzgarların şiddetli olduğu deniz yüzeylerinde dalgalara daha fazla enerji geçişi olur. Yani dalga enerjisi dalgaların bünyesinde barındırdığı bir enerjidir. Ayrıca bu enerji dalganın yüksekliğinin karesiyle orantılı ve dalga yüksekliği suyun derinliğiyle ters orantılıdır. Bu da kıyıya yakın dalgaların daha çok enerji içerdiğini gösterir.

Dalga enerjisini okyanus enerjisinin alt kategorisinde değerlendirmemize rağmen gelgit enerjisi değildir yenilenebilir bir enerjidir ve su enerjisinin üç türünden biridir.

Dalga Enerjisi Nedir?

Dalgalar okyanuslarda yüksek hızda ve uzun mesafeler boyunca ilerleyebilmektedir. Güçlü rüzgarlar dalgalara daha çok enerji transfer eder ve dalgalar bu yüzden daha uzun mesafeler kat edebilir. Temel olarak enerji dalganın yüzeyiyle transfer edilir ve bu yüzden dalga enerjisinin elektrik enerjisine dönüşmesi için dalganın yakalanıp dönüştürülmesi gerekir.

Dalga enerjisini yakalamak ve elektrik üretmek için kullanılan cihazlar Dalga Enerji Dönüştürücüleri (WEC) olarak adlandırılırlar. Dalga enerjisinin elektrik üretiminde kullanımı kolay değildir. Bu yüzden çevremizde çok fazla dalga enerjisi istasyonu göremeyiz. Ancak teknolojinin ilerlemesiyle birlikte dalga enerjisinin kullanımı daha kolay ve verimli bir hale gelecektir.

Dalga Enerjisinin Potansiyeli

Yeryüzünün %70’i sularla kaplıdır. Bu yüzden dalga enerjisini en büyük yenilenebilir enerji kaynakları arasında değerlendirebiliriz. Rüzgarların okyanus üzerinde esmesi dünyanın çeşitli bölgelerinde farklı sıklıkta ve güçte dalgalar üretir. Rüzgarın 7/24 okyanus üzerinde estiği ve tüm gün boyunca dalgaların üretildiği bölgeler vardır. Bu da gösterir ki bazı bölgeler dalga enerjisinin muhafaza edilip kullanılması için daha uygundur.

Bir dalga kıyıya çarptığında, okyanus dalgasının yukarı ve aşağı doğru hareketiyle taşıdığı yüksek miktardaki enerjisini açığa çıkar.  Dalganın enerjisini kafanızda canlandırmak için 3 metre yüksekliğinde 1 metre genişliğinde bir dalga hayal edin bu 1000 adet lambayı yakabilir.

Genel olarak enine ve uzunlamasına olmak üzere iki çeşit dalga tipi vardır. Enine dalgaların yüksek ve düşük enerji noktaları vardır. Düşük enerji noktası dalganın çukur kısmı olarak bilinirken yüksek enerji noktası da dalganın tepe noktası olarak bilinir.

Dalga enerjisinin oluşumu dolaylı olarak güneşe dayanır. Güneş yeryüzünü ve atmosferi ısıtır bu da dünya üzerinde basınç ve sıcaklık farkları oluşturur. Bunların sonucu olarak da rüzgarlar meydana gelmektedir. Rüzgarlar da denizleri ve okyanusların üzerinde eserek dalgaları oluştururlar. Bu da dalga enerjisinin gelgit enerjisiyle arasındaki farklılıklardan sadece birisidir. Bilindiği gibi gelgitlere güneş ve ayın yerçekimi kuvvetleri neden olur.

Daha önce belirtildiği üzere yeryüzü %70 oranında sularla kaplıdır. Bu da dalga enerjisinin muazzam bir potansiyeli olduğunu gösterir.  Şuan ki bilgi ve teknoloji ile dalga enerjisinden 2 TW elektrik üretimi yapabiliriz. Dalga enerjisi rüzgar ve güneş enerjisine göre daha öngörülebilir bir enerjidir ve daha fazla bir güç yoğunluğuna sahiptir.

Dalga Enerjisi Dünya Üzerindeki Güç Dağılımı

Aşağıdaki harita dalga enerjisini kw/m cinsinden göstermiştir. Bu haritada görüldüğü üzere potansiyeli en fazla olan bölge Kuzey Atlantik’tir.

Dalga enerjisinin başlangıç döneminde olan ama büyük bir potansiyele sahip olan bir yenilenebilir enerji kaynağıdır. Ayrıca dalga enerjisi, dönüştürme cihazlarının teknolojik ve olarak geliştirilmesi ve ekonomik olarak ucuzlamasıyla dünya üzerinde dalga enerjisinin verimliliği ve kullanımı artarak daha popüler hale gelecektir.