Gelişmelerden haberdar olmak için bizi Google Haberler'den takip edin!
Araştırmalara göre, yeterli eğitimle çoğu insan ekolokasyon yapmayı ve çevreden yansıyan yankıların seslerini yorumlamayı öğrenebilir. İnsan ekolokasyonu, insanların cisimlerden gelen yankıları hissedip o cisimleri tespit etmesini sağlayan bir kabiliyettir.
Araştırmacılar, 10 hafta gibi kısa bir sürede, katılımcılara, geri tepme çağrılarını kullanarak engellerde nasıl gezineceklerini ve nesnelerin boyutunu ve yönünü nasıl tanıyacaklarını öğretebildiler. Deney, görme engelli olarak teşhis edilen 12 katılımcıyı ve 14 görme yetisi olan kişiyi içeriyordu.
Ekolokasyon, genellikle yarasalar ve balinalar gibi hayvanlarla ilişkilendirdiğimiz bir beceridir ancak bazı kör insanlar da engelleri ve onların ana hatlarını tespit etmek için kendi seslerinin yankılarını kullanır. Bazıları gerekli sesi çıkarmak için bastonun vuruşunu veya parmaklarının şıklatılmasını kullanırken, bazıları ise tık sesi çıkarmak için ağızlarını kullanır. Bu becerinin son derece yararlı olmasına rağmen, şu anda çok az görme engelli kişiye nasıl yapılacağı öğretiliyor. Uzman ekolokatörler yıllardır bu sözcüğü yaymaya ve hayata kazandırmaya çalışıyorlar. Bu yeni çalışma ise, gerekli olan tek şeyin basit bir eğitim programı olduğunu gösteriyor.
Ekolokasyon ve Görme Engelliler
İngiltere’deki Durham Üniversitesi’nden psikolog Lore Thaler, eğitimi açıklarken “Görme engelli katılımcılarla bu kadar coşkulu geri bildirim alan başka bir çalışma düşünemiyorum” diyor.
Yaklaşık 2 ila 3 saat süren 20 eğitim oturumu boyunca araştırmacılar, hem yaşlı hem de genç olan görme engelli katılımcıların hepsinin ekolokasyonda önemli ölçüde geliştiğini tespit etti. Haftalarca, katılımcılar sanal labirentlerde (T-kavşakları, U kıvrımları ve zikzaklar şeklinde düzenlenmiş koridorlar) gezinmek ve ağız tıklamalarını kullanarak nesnelerin boyutunu ve yönünü belirlemek için eğitildi.
Son iki oturumda, katılımcılar daha önce hiç karşılaşmadıkları sanal bir labirentte yeni navigasyon becerilerini test ettiler. Bu bilinmeyen ortamda görme engelli bireylerde bile, çarpışmalar programın başlangıcında olduğundan daha azdı.
Açıkçası, kendi seslerinin yankıları, insanların bir ortamda eskisinden daha kolay gezinmelerine yardımcı oluyordu. Belirli yüzeylerin şeklini ve yönünü belirlemek için yapılan ek testlerde, çalışmaya katılanlar kişiler gerçekten de eşit performans gösterdiler.
